استفاده از کلر در انواع استخرها، از متداولترین و معمولترین روش های شناخته شده ضدعفونی محسوب می شود. بهترین روش برای تعیین میزان کلر مورد نیار برای ضدعفونی آب استخر، آزمایش کیفیت آب استخر در بازه های زمانی کوتاه و اضافه کردن کلر با توجه به نتایج آن، حجم استخر و شرایط آب و هوایی استخر است. کلر، یک ماده اکسید کننده قوی است. این بدان معناست که کلر با اضافه کردن اکسیژن و یا جدا کردن هیدروژن از مولکولهای پاتوژن ها (عوامل بیماریزا)، باعث از بین رفتن اثر آنها می شود. مهمترین واکنش شیمیایی که در اثر اضافه شدن کلر به آب اتفاق می افتد، تشکیل اسید هیپوکلرو (HOCl) است که یک ماده اکسید کننده قوی محسوب می شود. اسید هیپوکلرو به "کلر آزاد" نیز معروف است. از این جهت به این ماده "کلر آزاد" گفته می شود که واقعاً آزاد بوده و می تواند به آلودگی ها حمله کرده و آنها را اکسید کند. البته با اضافه شدن کلر به آب، برخی مواد جانبی جدید تولید می شوند که لازمست با اضافه کردن مواد شیمیایی و حفظ تعادل شیمیایی آب استخر، شرایط کافی مناسبی را برای شناگران به وجود بیاوزیم. در ادامه به انواع مختلف کلر جهت ضدعفونی آب استخر نگاهی می اندازیم: هیپوکلریت سدیم (Sodium Hypochlorite) هیپو کلریت سدیم حالت: مایع درصد خلوص: ۱۰%-۱۴% کلر مزایا: - قیمت و در دسترس بودن - قابل اضافه شدن بصورت اتوماتیک به استخر توسط پمپ های تزریق - در مقادیر بالا تولید شده و نیاز به حمل با دست بالایی ندارد. - قابلیت از بین بردن تمام آلودگی های آب استخر از جمله کریپتوسپوریدیوم (Cryptosporidium) را دارد. (در حالت عادی، حدود ۷ تا ۱۰ روز طول می کشد تا این ماده تمامی کریپتوسپوریدیوم‏ های موجود در آب استخر را از بین ببرد. البته با افزایش میزان کلر و کاهش PH، میتوان به سرعت کریپتوسپوریدیوم ها را از بین برد. برای این منظور، استفاده از دی اکسید کلر که در ادامه در مورد آن توضیحاتی داده خواهد شد، توصیه می شود.) معایب: - در صورت تماس با دست، خطرناک است. همچنین در زمان حمل آن، بسیار می بایست مراقب بود. - به سرعت و شدت با سایر مواد شیمیایی از جمله اسیدها واکنش نشان می دهد. - نگهداری آن مشکل است. بر اساس تجربه، اگر محلول هیپوکلریت سدیم حتی در دمای ۲۶ درجه سانتیگراد و زیر سایه نگهداری شود، هر ماه حدود ۳۰% ضعیف تر شده و خاصیت خود را از دست می دهد. پس از گذشت شش ماه از این شرایط، با یک محلول شیمیایی بسیار ضعیف که درصد خلوص حدودی بین ۱.۵۳% تا ۱۳% دارد، مواجه خواهیم بود! - زمانی که محلول هیپوکلریت سدیم به آب استخر اضافه می شود، PH آب استخر افزایش یافته و برای بازگرداندن آن به میزان مطلوب (حدود ۷.۴) می بایست به آب استخر مقداری اسید اضافه نمود. هیپوکلریت کلسیم (Calcium Hypochlorite) هیپو کلریت کلسیم حالت: دانه ای، پودری و یا قرصی درصد خلوص: ۶۵%-۷۰% کلر مزایا: - سهولت استفاده در دستگاه های کلرزنی اتوماتیک - کمتر بودن میزان مواد شیمیایی تشکیل شده جانبی به دلیل اینکه میزان کمتری از آن برای ضدعفونی آب استخر لازمست. - در صورت نگهداری مناسب، سالم مانده و به سختی تجزیه می شوند. - آلودگی ها را سریعاً از بین برده و به سرعت میزان کلر موجود در آب را افزایش می دهد. - برای کنترل رشد خزه و جلبک در استخر مفید است. برای این کار می توانید پودر هیپوکلریت کلسیم را بدون مخلوط کردن با هیچ ماده دیگری، هر چند وقت یکبار روی استخر به میزان کم بپاشید. معایب: - در صورتیکه دقیقاً مطابق دستورالعمل شرکت سازنده استفاده نشود، می تواند بسیار خطرناک باشد. - باید به دور از هرگونه ماده شیمیایی و اسیدها نگهداری شوند. - در صورت استفاده در استخرهای بزرگ، کمی گران تمام خواهد شد. - اگر مرتب و بصورت مستمر استفاده شود، میزان کلسیم در آب استخر به تدریج زیاد خواهد شد. - ذرات هیپوکلریت کلسیم استفاده نشده، باید به سرعت از محیط دور شده و به یک فضای باز و به دور از تماس با هرگونه ماده شیمیایی برده شوند. گاز کلر (Chlorine Gas) گاز کلر حالت: گاز درصد خلوص: ۱۰۰% کلر گاز کلر در حوضچه های تصفیه آب کاربرد بیشتری دارد. ترکیب گاز کلر با آب باعث تشکیل اسید هیپوکلرو (کلر آزاد) و اسید هیدروکلریک شده و خاصیت اسیدی آب را افزایش می دهند. در صورتیکه دو ترکیب قبلی معرفی شده (کلر هیپوکلریت سدیم و هیپوکلریت کلسیم) باعث افزایش خاصیت بازی آب می شدند. به همین دلیل، در صورت اضافه کردن گاز کلر به آب استخر، لازمست تا با اضافه کردن برخی مواد قلیایی، PH آب را افزایش داده و به میزان مطلوب (حدود ۷.۴) برگردانیم. مزایا: - در کپسولها و یا مخازن تحت فشار نگهداری شده و به سادگی مورد استفاده قرار می گیرند. - هر سیلندر یک تونی گاز کلر، می تواند حدود شش ماه مورد استفاده قرار بگیرد. بنابراین، مجموعاً هزینه تمام شده جایگزینی و حمل این کپسولها خیلی نبوده و روش مقرون به صرفه ای است. معایب: - نشتی احتمالی گاز کلر از کپسول، بسیار خطرناک خواهد بود. - برای استفاده ایمن از کپسولهای گاز کلر، نیاز به تجهیزات و امکانات جانبی زیادی است. از آن جمله می توان به جرثقیل سقفی، نشتی یاب، اتاق نگهداری، کلرزن، تجهیزات اتوماتیک گران قیمت، تجهیزات تنفسی و سایر لوازم حفاظت فردی اشاره نمود. - برای افزایش PH ناشی از ترکیب گاز کلر در آب، لازمست تا مقدار قابل توجهی کربنات کلسیم به آب اضافه شود. کلرید / هیپوکلریت لیتیم (Lithium Chloride / Hypochlorite) هیپو کلریت لیتیم درصد خلوص: ۳۵% کلر مزایا: - طول عمر نگهداری بالا - امکان حمل و جابجایی آسان - قابلیت انحلال بالا معایب: - هزینه بالا - خطرناک بودن - در غلظت های بالا می تواند برای سلامتی انسان، خطرناک باشد. دی کلرو / تری کلرو ایزو سیانوریک اسید سدیم (Sodium dichloroisocyanuric acid & Trichloroisocyanuric acid) دی کلرو / تری کلرو ایزو سیانوریک اسید سدیم درصد خلوص: ۵۰% کلر و ۵۰% سیانورات (برای حالت دی کلرو) – ۹۰% کلر و زیر ۱۰% سیانورات (برای حالت تری کلرو) PH: حدود ۷.۰ برای حالت دی کلرو - حدود ۳.۰ برای حالت تری کلرو مزایا: - همزمان هم کلر به آب اضافه می شود و هم ماده پایدار کننده کلر معایب: - هر دو ماده شیمیایی، گاهی به درستی شناخته نشده و مورد استفاده نادرست قرار می گیرند. باید در نظر داشت که کلر موجود در این مواد در آب مصرف شده و با اکسید کردن میکروارگانیسم ها مصرف می شوند. اما سیانورات موجود در این مواد به تدریج در مراحل مختلف استفاده، روی هم جمع شده و میزان آن در آب افزایش پیدا می کند. میزان مجاز سیانورات در آب، باید حدود ۱۵-۲۰ میلیگرم سیانورات در لیتر آب می باشد. این در حالی است که مواردی مشاهده شده که آب استخری کدر بوده و رشد جلبک زیادی در آن اتفاق افتاده و قابل شنا کردن نیست و بعد از بررسی مشخص شده که بر اثر استفاده مدام از این مواد، میزان سیانورات موجود در آن به بالای چندین صد میلیگرم سیانورات در لیتر آب رسیده است! دی اکسید کلر (Chlorine Dioxide) دی اکسید کلر حالت: قرص و ژل PH: ۶.۰ – ۷.۰ مزایا: - دی اکسید کلر، به شدت به کریپتوسپوریدیوم (Cryptosporidium) ها حمله کرده و آنها را از بین می برند. توان آنها برای انجام این کار، حدود ۱۰۰ برابر سایر حالتهای کلر در شرایط عادی است. - با توجه به مزیت اشاره شده، در صورت ورود اتفاقی مقداری فضولات حیوانی و یا مدفوع در آب، می توان با استفاده صحیح از دی اکسید کلر، آب استخر را کاملاً ضدعفونی نمود. معایب: - هزینه بالا - عمر ماندگاری آن (مخصوصاً در حالت ژل) محدود است.

بیشتر

کمتر